Ik kreeg in december een nieuwe kalender, met voor elke dag een positieve quote.
Gisteren las ik: “de beste computer is die op je schouders”.
Ik moest er even over nadenken voordat ik begreep dat ze je hoofd bedoelden. Dom dat ik het niet meteen snapte? Mijn hoofd de beste computer die er is? Helemaal niet dom.
Het is pas dom om te denken dat een hoofd een computer is! Vergeet niet, dat hoofden de computer hebben uitgevonden!! Ik wil het daarom liever zo zeggen: Zolang een hoofd een computer kan bedenken, is het hoofd meer dan een computer. En zolang ik niet meteen de link leg, hoofd=computer vind ik mezelf meer dan een computer, want ik kan daar over nadenken. En dat vind ik een geruststellende gedachte.
Je ziet wel eens van die reclameplaatjes op TV, waar het hoofd vervangen is door een doos. Met daarop de reclame. Ziet er grappig uit. Er is zelfs ook een reclame en daar zijn zelfs helemaal geen hoofden meer te zien op de plek waar ze moeten zitten. We snappen meteen, dat diegenen hun hoofd er niet bij hebben. Moeilijker te snappen is, dat op het moment dat jij denkt dat je hoofd op je schouders een computer is, jouw hoofd eigenlijk ook niet meer zichtbaar is. Wat ik hiermee wil zeggen is, dat deze kijk op je hoofd onzichtbaar laat wat je nog allemaal méér kan doen met je hoofd dan schakelen. Door je gedachten kun je de schakelingen beïnvloeden. Je hebt bewustzijn, eigen keuze. Bijvoorbeeld: Verdriet is onplezierig. Je gaat zoeken hoe je weer in een andere stroom terecht komt. Plezier en blijdschap geven meer voldoening. Je kunt zelfs bewust besluiten het verdriet aan te kijken, er doorheen te gaan en dan komt er weer de omslag naar vreugde en blijdschap. Als ik dat wil, daarvoor kies, gebeurt dat.
Wat een computer ook voor ons kan doen, mijn hoofd kan altijd bewust besluiten anders te doen. Zelfs de stekker uit de computer trekken. En dan kan de computer niets meer.
Kan de computer dan echt niets meer?
Nou, daar zit een addertje onder het gras! Of misschien mag je wel spreken over een serpent. Tegenwoordig is het namelijk zo, dat als de stroom grootschalig uitvalt, er voor de belangrijke objecten voor de samenleving noodaggregaten zijn. Ziekenhuizen bijvoorbeeld hebben noodstroom. 112 kunnen we blijven bellen. Ook voor de computersystemen, want die horen daar ook bij, hebben ze ‘noodstroom’. De computer is dus niet zomaar uit. Zoals dat met een koelkast wel kan. De computer neemt langzamerhand dingen van ons over. Dankzij het gebruik van algoritmen. Algoritme is een eindige reeks instructies, die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt, aldus Wikipedia. Computers worden gebruikt om de algoritmen uit te voeren. Het probleem is de combinatie van die twee, computer en algoritme.
Ik heb geen verstand van algoritmen maar begrijp wel, dat die op deze manier uit kunnen groeien tot een systeem wat wij niet meer in de hand hebben. Die mogelijkheid komt op de media ook regelmatig eens langs.
Hier wil ik het liefste niets over horen en niet over doordenken. Waarom? Omdat ik dus geen grip heb op wat er dan met mij en om mij heen gebeurt. Wij zijn er ons te weinig van bewust en worden zonder dat we het weten gestuurd door deze algoritmen, die ook door grote bedrijven gebruikt worden voor hun gewin. ‘Big Brother is watching you and making you’.
Maar ook die combinatie algoritmen/PC zijn niet het probleem. Het zijn degenen, die het algoritme en de computer inzetten voor een doel. Hoe zij hun hersenen inzetten en vooral waarvoor…dat is het probleem. Want weet je nog: wij creëerden de computer. Wij zijn de baas en we moeten de baas blijven. Van de kip en het ei weet je niet zeker wie eerst was. Maar in ons geval wel: de mens, jij en ik waren er het eerst. Het menselijk brein vond de computer uit. Daarom zijn wij verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het gebruik van algoritmen.
Had ik tot nu toe in mijn leven dan wel grip op mijn omgeving? Ik ben nu 67 en weet nog hoe ik op 18 jarige leeftijd dacht dat mede door mij de democratie meer vorm zou gaan krijgen en de ongelijkheid tussen mensen zou verdwijnen. De titel van mijn scriptie was: ‘Breek de muren af’.
Muren tussen mensen en tussen partijen. Ik had daar al mijn inspanning ten spijt geen grip op. De verhoudingen zijn niet wezenlijk veranderd. Toentertijd was er de dreiging van de atoombom. Was er de bemoeienis van het instituut Katholieke Kerk. Dat was eigenlijk ook zo’n ‘big brother is watching you and making you’. Niet met slechte bedoelingen maar goed beschouwd toch heel bepalend en invloedrijk. En er gebeurden toch slechte dingen. Nu ik terugkijk op mijn leven kom ik nog steeds dingen tegen in mezelf die me toen zijn aangepraat, ingepraat. Goedgelovig als ik was.
Als ik nu tot slot toch nog even durf te kijken naar dat groeiend serpent van algoritmen en computer, dan denk ik dat we in ieder geval niet goedgelovig meer moeten zijn. In de opvoeding is het heel belangrijk dat een kind leert om zich vragen te stellen. Ook aan zijn ouders, want die kunnen hun kind goedbedoeld een heleboel aanleren, waar het later last van heeft. Daar is niet aan te ontkomen. En zo is aan beïnvloeding niet te ontkomen. Dat zit in het leven zelf. En als ik me dat realiseer, zie ik dat grote serpent van algoritmen en computers ook niet meer als zonder meer gevaarlijk. Ik zie dat het weer een nieuwe vorm is, waarmee ik mezelf uiteen moet zetten. Iets van hetzelfde in een andere jas. Waar laat ik het gebruik toe in mijn leven en waar niet? En ik probeer te voorkomen dat ik hierdoor wordt beïnvloed tegen mijn zin. En daar kan ik dan mijn eigen hoofd voor gebruiken. Dat was er eerder dan de computer.
Wat ik nu als eerste ga doen is het volgende: op mijn gsm bleek zonder dat ik het wist een gezondheids app te zitten. En wat denk je…sinds ik die heb telt hij elke dag het aantal stappen wat ik zet, het aantal kilometers wat ik ren of wandel en het aantal trappen wat ik loop. En ik ben er sinds ik me van die app bewust ben trots op, want dat ziet er doorgaans best goed uit. Ik ben goed bezig, want om een of andere reden moeten wij heel goed in beweging blijven tegenwoordig. Vroeger werkte men fysiek hard. Tegenwoordig moet dat centraal worden gestuurd anders doen we het niet. Heel handig zo’n app, dus…
Maar waar ik nu zo trots op ben dat is dat ik al lang vóórdat ik die app kende precies zo goed bezig was ! Uit eigen beweging. Zelf bedacht. En daarbij zelf ook bedacht, dat rusten er evengoed bij hoort. Dus dat doe ik ook nog en daar krijgt die app geen grip op. Evenals op wat ik doe als ik mijn telefoon niet bij me heb. Tenminste dat denk ik, want ik weet niet hoe ver de
‘app-arm’ reikt. Dat wil ik nog eens uit proberen. En dat brengt het kind in mij naar boven wat er grote lol in heeft dat die app grotendeels buiten de radar blijft. En die bedrijven mij maar laten bestoken met reclames over wat goed voor me is. En wat te denken van die app die mijn schermtijd ongevraagd bij houdt. Omdat dat goed is voor mijn gezondheid!!
Zoiets als “ Rookt u gerust onze sigaretten. Als u maar weet dat ze dodelijk zijn”.
Afsluitende conclusie: ik ben nog steeds overtuigd van de meerwaarde van mijn hoofd. Mijn hoofd is meer dan een computer. Al ben ik niet opgewassen tegen het serpent van de combi: bedrijven, algoritmen en computers, ik blijf doen zoals altijd: niets voor waar aan nemen en alles betwijfelen tot het tegendeel blijkt. Waakzaam zijn met het heft in eigen handen. Mijn eigen weg bewandelen en de serpenten op die weg in bedwang proberen te houden.
Want het is zeker… en zelfs dat niet…: serpenten spiegelen ons iets. En wat dat is kunnen we steeds weer proberen te ontdekken. Of niet …
Voor vandaag staat er de volgende quote van ene Randy Pausch op mijn kalender:
“ONDERSCHAT NOOIT HET BELANG VAN PLEZIER TE HEBBEN”
En daar kan ik helemaal mee instemmen.
Leuk. verhaal Miek…..knap geschreven……
Helaas snap ik nog steedsniet wat algoritmen zijn!!
Hallo Mientje,
Dank voor je reactie. Over Algoritme: het is “een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt. Het doel van een algoritme kan van alles zijn met een duidelijk resultaat”. Dit vind ik op internet zo verwoord. Als je googelt zijn er ook you tube filmpjes die er wat over vertellen: “algoritmen kunnen toveren”. En van “Een Vandaag: “de voorspelbare mens”. Die geven een beeld van het gebruik er van. Én gevolgen.
Hoop dat je het beter gaat begrijpen hierdoor.